In Nederland stijgt het aantal mensen met een vervette lever in rap tempo. Volgens recente cijfers van het Erasmus MC zijn levertransplantaties als gevolg van overgewicht in zeven jaar tijd verdrievoudigd. Dit is schokkend, maar niet verrassend. De manier waarop we eten en leven, maakt onze lever ziek. Het grootste misverstand? Dat alleen alcohol de boosdoener is. De werkelijkheid is dat juist suiker en geraffineerde koolhydraten de grootste schade aanrichten. Terwijl velen denken dat een glas wijn het probleem is, laten ze zonder na te denken dagelijks frisdrank, vruchtensappen en bewerkte producten door hun keel glijden – en dát is wat onze lever langzaam doet dichtslibben.
De sluipmoordenaar: hoe suiker je lever langzaam vernietigt
De lever heeft een cruciale functie in ons lichaam: hij filtert afvalstoffen, regelt onze vetstofwisseling en slaat energie op. Maar wanneer we te veel suiker en snelle koolhydraten binnenkrijgen, raakt dit systeem overbelast. Vooral fructose, de suiker die in frisdrank en bewerkte voeding zit, is een stille sluipmoordenaar. In tegenstelling tot glucose, dat door het hele lichaam wordt gebruikt als energiebron, wordt fructose bijna volledig in de lever verwerkt. Wanneer de lever dit overschot niet direct kan verwerken, zet hij het om in vet. Dit vet hoopt zich op in de levercellen en leidt tot leververvetting, vaak zonder dat iemand het doorheeft. Er zijn geen directe symptomen, totdat het te laat is en de schade onomkeerbaar wordt. Wat het nog erger maakt, is dat een vervette lever de insulinegevoeligheid verlaagt, waardoor de bloedsuikerspiegel stijgt en de vicieuze cirkel van vetopslag alleen maar erger wordt.
Waarom cholesterol niet het probleem is, maar suiker wel
Ironisch genoeg is cholesterol jarenlang als vijand bestempeld, terwijl dit stofje juist essentieel is voor een goed werkende lever. De lever gebruikt cholesterol om gal aan te maken, wat helpt bij de vetvertering en ontgifting. Daarnaast speelt cholesterol een cruciale rol bij de aanmaak van hormonen zoals testosteron en oestrogeen. In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, is het eten van cholesterolrijk voedsel, zoals eieren en lever, helemaal niet schadelijk. Studies tonen zelfs aan dat mensen die meer cholesterol uit voeding binnenkrijgen, vaak betere cholesterolwaarden hebben. De echte boosdoeners zijn bewerkte koolhydraten en suikers, die het LDL-profiel verslechteren en ontstekingen in het lichaam bevorderen. Als we de gezondheid van onze lever willen herstellen, moeten we stoppen met de demonisering van vet en cholesterol, en ons richten op het echte probleem: de suikerverslaving die onze maatschappij in zijn greep houdt.
Leververvetting is omkeerbaar – maar alleen als je dit doet
Gelukkig is leververvetting geen doodsvonnis. De lever is een veerkrachtig orgaan en kan zichzelf herstellen, mits we hem de juiste voeding en rust geven. Door toegevoegde suikers te vermijden, minder geraffineerde koolhydraten te eten en ons dieet te baseren op gezonde vetten en eiwitten, kunnen we de schade terugdraaien. Echte, onbewerkte voeding – zoals vlees, vis, eieren, noten en groenten – voedt de lever en voorkomt dat overtollig vet zich ophoopt. Regelmatige beweging, met name krachttraining en wandelen, helpt daarnaast om insulineresistentie te verminderen en de vetverbranding te optimaliseren. Ook intermitterend vasten kan een effectieve manier zijn om de lever te ontlasten en het lichaam vetophoping te laten opruimen.
De wake-up call die we niet langer kunnen negeren
De cijfers uit het Erasmus MC zouden een wake-up call moeten zijn. We hebben geen nieuw medicijn nodig om deze epidemie te bestrijden; de oplossing ligt in de keuzes die we elke dag maken. De gezondheidsadviezen die we jarenlang hebben gekregen, moeten tegen het licht worden gehouden. Cholesterol is niet het probleem, vet is niet de vijand – maar onze afhankelijkheid van suiker en bewerkte voeding wél. Willen we voorkomen dat leververvetting net zo normaal wordt als overgewicht en diabetes, dan is het tijd om verantwoordelijkheid te nemen en onze voeding terug te brengen naar de basis. Een gezonde lever betekent een gezond lichaam. En dat begint op ons bord.
Wil je anders leren eten en andere gewoontes aanleren? Laat ons je coachen. Zo heb je een stok achter de deur en niet alleen maar een app die zegt wat je moet doen. En wie weet, wil je werkgever het wel voor je betalen. Wel zo modern.